بررسی مقایسه‌ای وسواس‌های طهارت و عبادت در یهود و تشیع

پژوهش های ادیانی

تردید یکی از ویژگی‌های اندیشۀ انسان و عارضه‌ای شناختی است که از نبود آگاهی سرچشمه می‌گیرد و در صورت تداوم، می‌تواند به ایجاد اضطراب و رفتار وسواسی بینجامد. امور دینی در سرشت خویش «رازآمیز» به شمار می‌روند؛ بر همین اساس همواره در معرض تردید، تولید اضطراب و مستعد وسواس هستند. این پژوهش که با روش تحلیلی - تطبیقی انجام گرفته است، در مقام مقایسه نشان می‌دهد که وسواس دینداران در یهود و تشیع تا اندازه‌ای مرهون «رازآمیز»‌بودن امور مقدس است و تا حدی نیز از تفاسیر اضطراب‌انگیز برخی دین‌یاران بر متون مقدس سرچشمه می‌گیرد. از دیدگاه درون‌دینی، القائات شیطانی هم در ایجاد وسواس سهیم هستند و می‌توانند رفتارهایی ناهنجار را در پاک‌کردن بدن از خون و دفعیات یا خواندن نیایش باعث شوند. درمان وسواس به شیوه‌هایی چون تغییر نگرش فرد مبتلا به امور مقدس، تصحیح و تلطیف تفاسیر اضطراب‌انگیز از متون مقدس و آگاهی‌بخشی در مورد نقش شیاطین صورت می‌گیرد؛ البته استفاده از روش‌های شبه‌دینی (طب سنتی) یا مراجعه به مراکز روان‌درمانی نیز مرسوم است.